Karayoluyla yapılan konteyner taşımalarında 4 metreyi aşan araçlara cezai işlem uygulanması ve daha sonra tebliğin 31 Mart 2013 tarihine kadar ertelenmesi piyasada önemli bir kriz yarattı. Denetimlerin 31 Mart’ta devam edip etmeyeceğine dair öngörüde bulunamayan nakliyeciler yatırım kararlarını askıya aldı. Piyasada 12-13 bin dolayındaki çekici ve treylerin akıbetinin ne olacağı konusunda da beklenti içerisine giren sektör, bakanlıktan yol haritası bekliyor. Türkiye’nin ithalat ve ihracatında kullanılan konteynerlerin yüzde 80’i aşan bölümü highcube’den (yüksek konteyner) oluşuyor. 2 metre 90 cm yüksekliğindeki bu konteynerler çekici ve treyler ile birlikte ortalama 4 metre 30 cm’yi buluyor. Bilindiği gibi yasalar azami yüksekliği 4 metre ile sınırlıyor ve +2 tolerans uyguluyor. Buna göre araç yüksekliğinin en fazla 4 metre 8 cm olması gerekiyor. 12 Kasım’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller Yönetmeliği”ne göre bunu aşan araçlara yapılan tebliğ ile cezai işlem uygulanıyor. Türkiye’de 12-13 bin dolayında konteyner taşıması yapan çekici + konteyner taşıyıcı treyler bulunuyor. Bu araçların yüzde 80 gibi önemli bölümü yasal yükseklikleri karşılamıyor. Denetimlerin başladığı ve cezaların kesilmeye başlanması üzerine Ambarlı Limanı’nda taşımacılar eylem yaptı. Gelen tepkiler üzerine Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ihracat taşımalarında sıkıntı oluşturan konteyner konusu ile ilgili düzenlemenin yapıldığını ve bu konudaki denetimlerin 31 Mart 2013 tarihine kadar ertelendiğini açıkladı. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, gündeme gelen sıkıntı ile ilgili olarak Ulaştırma, Denizcilik ve Habercilik Bakanı Binali Yıldırım ile birkaç kez görüştüklerini ve ihracatın aksamaması konusunda anlayışlı davrandığını söyledi. Çağlayan, “Bakanımızla önemli bir çözüm noktasına geldik. Hem kuralların uygulanabilmesi hem de ihracat ve lojistiğin sıkıntı yaşanmadan devamı için çözüm yolu bulduk. Buna göre bu denetimler 31 Mart 2013’e kadar ceza yazılmadan, sadece istatistiki amaçlı uygulanacaktır. Bütün araçlar değil, rastgele seçilen araçlar denetime tabi tutulacak, ancak ceza uygulanmayacak. 31 Mart 2013 tarihinden sonra bu istatistiklerin sonuçlarına göre yeni bir düzenleme yapılacak. Bu istatistiklere göre Türkiye’nin yol şartlarına uygun ancak ihracat ve lojistiğe de sıkıntı yaratmayacak bir düzenleme yapılacak.” dedi. Konteyner taşıyıcı satışları bıçak gibi kesildi Erteleme kararının ardından konteyner taşıması yapan nakliyeciler, ağır vasıta ve treyler üreticileri de 31 Mart’ı beklemeye başladı. 31 Mart’tan sonra tebliğin uygulanıp uygulanmayacağı konusunun netlik kazanmaması sektördeki alımları bıçak gibi kesti. Bu konuda kamu otoritesinin gelecekte alacağı kararlarla ilgili sektörü acil bir şekilde aydınlatması gerekiyor. Piyasada hakim durumda olan ve hali hazırda çalışan çekici ve konteyner kombinasyonu yasal uygunlukları karşılamak için ya tadilat yoluna gidilecek ya da filolar yenilenecek. Tadilat yapılacak çekicilerde meydana gelen en önemli olumsuzluk; yapılacak tadilata bağlı olarak yakıt tüketiminin artması ve fren performansının azalması. Çünkü ağır vasıtalarda daha kalın zeminli ve alçak lastikler kullanılması gerekiyor. Bu tadilatın maddi külfetinin ise 7-8 bin TL’yi bulması öngörülüyor. Konteyner taşıyıcı treylerde ise tadilat mümkün olmadığından filolara yeni yasal düzenlemeleri karşılayan treylerlerin alınması gerekiyor. Birçok TREDER üyesi firma yasal yükümlülükleri yerine getiren konteyner taşıyıcı treyleri üretiyor. İntercombi Yönetim Kurulu Üyesi Gökalp Çak: Haksız rekabet olmasın Devletin tabiî ki bu kuralları koyması gerekiyor. Çünkü devlet, ancak bu şekilde işini doğru yapan firmalara destek olabilir. Biz Netlog Lojistik Grubu olarak, kanuni sınırlar içinde araç yatırımlarımızı gerçekleştirdik ve 4 metreyi aşan hiçbir aracı filomuza katmadık. Bildiğiniz gibi, 4 metreyi aşmayan araçların maliyeti yüksektir. Biz, işimizi doğru yapmak ve kurallara uymak adına yüksek maliyetleri göze aldık. Maalesef bazı lojistik firmaları, kurallara uyma konusunda bizim gösterdiğimiz hassasiyeti göstermiyor. 4.10, 4.20, 4.30 gibi 4 metreyi aşan araçlarla daha az maliyetli bir şekilde lojistik faaliyetlerini sürdürüyorlar. Bu da firmalar arasında haksız rekabete neden oluyor. Umarım, bu kanun uygulanır ve haksız rekabet en kısa sürede ortadan kalkar. Martaş NakliyatYönetim KuruluBaşkanı Abdi Kurt: 2 yıl geçiş süreci olmalı Perşembe günü tebliğ yayınlandı üç gün sonra uygulanmaya başlandı. Nakliyeciler çok zor durumda kaldı. Eğer böyle bir yasa uygulanacaksa en az 2 yıl geçiş süreci olmalı. Bu iki yıl içerisinde nakliyecilerin kendilerini uyarlaması lazım. Çünkü hem çekicilerin hem de treylerin uygun olması lazım. Üç aylık bir sürede yatırımı silbaştan yenileme şansımız yok. Ulaştırma Bakanlığı’ndan ricamız kademeli olarak uygulanması. Varolan yüksekliklerin köprü geçişleri için bir sorun olacağını düşünmüyorum. En alçak köprümüz 4 metre 30 cm. Uluslar arası standart ise belirli bir süreç olması gerekiyor.
