İETT, vatandaşlardan, kuruma ait eski eşyalarını sergi için bağışlamalarını istiyor.
İETT Müşteri Hizmetleri ve Kurumsal İletişim Dairesi Başkanı Cevdet Güngör, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kurumun 1871'de başlayan tarihine ilişkin bilgi verdi.
Kentteki toplu ulaşım tarihinin de İETT ile yaşıt olduğunu belirten Güngör, 1871'den 1881'e kadar atlı ve elektrikli tramvayların toplu ulaşım hizmeti sağladığını anlattı. Toplu taşımada o yıllarda ücret toplama sistemi olduğunu hatırlatan Güngör, arşivlerindeki en eski biletlerin tramvaylara ait olduğuna dikkati çekti.
Kentte ilk toplu ulaşımın tramvaylarla başladığını anlatan Güngör, şu bilgileri verdi:
"Troleybüsle başlayan ulaşım araçları, daha sonra otobüs, metrobüs ve metro ağlarıyla genişleyip yaygınlaştı. İlk günlerde kullanılan biletler, Osmanlıca ve Fransızca hazırlanmış. Nostaljik biletlerin üzerilerinde 'zone' diye tarif dilen haritalar görülüyor. Koçanlar halindeki biletlerin altında da birden 12'ye kadar kıta uygulaması var. Otobüse veya tramvaya bindiğiniz zaman biletçi sizin bindirdiğiniz yeri ve ineceğiniz yeri işaretliyor, daha sonra uyarıyor. İnişler ön kapıdan oluyor. Bu uygulama 100 yıl devam etmiş. 1871'de başlayan kağıt bilet uygulaması, troleybüs ve otobüslerde de devam ediyor."
Cevdet Güngör, biletlerde hiçbir tarih kaydı olmadığını vurgulayarak, geçmişte mevki uygulaması olduğundan bahsetti. Güngör, "Birinci mevkide mesafe bazlı ücretlendirme var. En kısa mesafe 20 para, en uzun mesafe 60 para olarak değerlendiriyor. İkinci mevkide en kısa mesafe 10 para, en uzun mesafede 40 para olarak ücretleniyordu" dedi.
Mesafeye göre ücretlendirmenin modern bir uygulama olduğunu, geçmişte Avrupa'da da uygulandığını ve İstanbul'da 1978'e kadar devam ettiğini kaydeden Güngör, bu yıldan sonra tek bilet uygulamasına geçildiğini hatırlattı. Güngör, İstanbul'un kalabalıklaşmasıyla mesafeye göre ücretlendirmenin zorlaştığını dile getirerek, 1995'e kadar da kağıt bilet uygulamalarının devam ettiğini bildirdi.
Vatandaşların İETT'ye ait eşyaları sergilenecek
İETT'nin nostalji biletlerinin arşivlendiğine dikkati çeken Cevdet Güngör, şöyle konuştu:
"Geçmişe ait biletler, İETT'nin arşiv bölümünde toplanıyor. Osmanlıca, Fransızca, Türkçe yüzlerce çeşit biletimiz arşivde mevcut. Kültür ve sanat merkezi olarak açtığımız Cer Atölyesi'nde arşiv niteliği taşıyan İETT'nin tarihi eşyalarını sergilemeyi planlıyoruz. Tüm nostaljik biletleri, bilet kutularını ve çantaları bu atölyede sergilemeyi istiyoruz. İstanbulluların paso, bilet ve Akbil gibi İETT'ye ait eşyalarını bizimle paylaşmalarını istiyoruz. Vatandaşlarımız tarihi İETT eşyalarını bizimle paylaşırlarsa bunları müzeye konacak şeklinde muhafaza edip, onların da hatıralarını sergiyle canlandırabiliriz."
