Bilal Yeşil, ülkemizde AB plakalı araçlara yapılan ticari araç denetimlerinin yetersiz kalmasının Türk araçlarının bu araçlarla yaptığı rekabeti zorlaştırdığını söylüyor.
Hangi noktada eksiklikler bulunduğu ve denetimlerin nasıl olması gerektiğiyle ilgili detayları paylaşan Yeşil’in konuyla ilgili açıklamaları şu şekilde:
ARAÇLARIMIZA HER YIL MİLYONLARCA EURO CEZA KESİLİYOR
Maalesef AB plakalı ticari araçların denetimi konusunda yetersizliklerimiz vardır. Bizim araçlarımız AB ülkelerinde milyonlarca EUR ceza öderken, biz yeterli denetim yapamadığımız için, AB ülkelerinin ticari araçları bizim araçlarımıza rekabet üstünlüğü sağlamaktadırlar.
Denetimi yeterli etkinlikte yapamamızın iki ana nedeni bulunmaktadır.
2’nci Nesil dijital takogafları denetleyebilmek için, bu takograflarla uyumlu kontrol kartlarına ihtiyaç vardır. Mevcut sahip olduğumuz kontrol kartlarını kullanamamaktayız. Takografa kontrol kartı takmadan yapılan bir denetleme, usül yönünden geçerli olmama durumu ile karşı karşıya kalabilir.
Birincisi;
AB ülkelerinde 15 Haziran 2019 tarihinden sonra yeni tescil edilen araçlarda 2’nci Nesil dijital takogaflar kullanılmaya başlanmıştır. 2’nci Nesil dijital takogafları denetleyebilmek için, bu takograflarla uyumlu kontrol kartlarına ihtiyaç vardır. Mevcut sahip olduğumuz kontrol kartlarını kullanamamaktayız. Takografa kontrol kartı takmadan yapılan bir denetleme, usül yönünden geçerli olmama durumu ile karşı karşıya kalabilir. UNECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), AB ülkelerine, AETR ülkelerine 1 nci nesil dijital takograf takılı olan araçlarını göndermelerini tavsiye etmiş olmasına rağmen, bu dikkate alınmamaktadır.
İkincisi;
Denetim ekiplerimizin elinde sürücü kartı ve takograf verilerini indirecek ve analiz edecek veri indirme cihazları ve veri analiz yazılımları bulunmamaktadır. Alınacak cihaz ve yazılımlar, mutlaka ikinci nesil takograf cihazları ile uyumlu olmalıdır. Yerli cihaz ve yazılımların hiçbirisi 2 nci nesil dijital takograflar ile uyumlu değildir. Buna dikkat edilmezse, 2026 veya engeç 2028 yılında yeniden cihaz ve yazılım almak zorunda kalınabilir. Buda ek bir maliyet yaratacaktır. Denetim ekiplerinin elinde, 2 nci nesil takograf cihazları ile uyumlu cihaz ve yazılım varsa, en azından sürücü kartı verisi kart okuyucu ile okunarak denetleme yapılabileceğini değerlendiriyorum. Bu denetleme sonunda, mutlaka ihlal raporu yazılı olarak sürücüye verilmelidir. Ama, kontrol kartı kullanılmadığı için, itiraz edilme potansiyeli hala vardır.
Çözüm önerisi;
Yukarda da belirtildiği gibi, 2’nci nesil takografların bizim araçlarda kullanılmaya başlaması 2026 veya en geç 2028 yılında gerçekleşecektir. O zamana kadar 2’nci nesil dijital takogfraflar ile uyumlu kontrol kartlarımız olmayacaktır. AB ülkeleri, UNECE’nin AETR ülkelerine 1’nci nesil dijital takograf takılı araçlar gönderilmesi tavsiyesini dinlememektedir. 2’nci nesil dijital takogafların, kontrol kartı takılmadan denetlenebilmesi için, UNECE AETR sözleşmesine geçici bir madde ekleyebilir. Bunun için ulusal otorite olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı UNECE’ye değişiklik önerisi götürebilir.
Bu öneri şu şekilde olabilir;
‘’AETR sözleşmesinde, 2’nci nesil dijital takogafların AETR ülkelerinde kullanılmaya başlamasını zorunlu kılacak değişikliklerin yapılarak yürürlüğe girmesine kadar; AETR ülkeleri AB ülkelerinin 2 nesil dijital takograf takılı araçlarını kontrol kartı takmadan denetleyebilecektir. Bu maksatla; Sürücü kartının verileri indirilecek ihlal raporları alınacak, gerektiğinde takograf yazıcısından ek raporlar alınabilecektir. Sürücü ihlal raporları ve takograftan alınan raporların ilgili haneleri denetim yapan tarafından doldurulacak ve sürücüye verilecektir. Bu belgeler, 29 gün sürücü yanında bulundurulacak, sonra araç sahibi şirkete teslim edilecektir.’’
Bildiğiniz gibi AETR sözleşmesinde yapılacak değişiklikler ile ilgili müzakereler devam etmektedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın bu öneriyi UNECE' ye götürmesi ve müzakere edilerek onaylanmasını sağlaması mümkün olabilir.
