PwC, 24.’sünü gerçekleştirdiği geleneksel yıllık Küresel CEO Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Araştırma, Covid-19 aşı geliştirme süreci, ABD başkanlık seçimleri ve İngiltere ile AB arasındaki Brexit pazarlıkları da dikkate alınarak, ilk defa önceki yılın sonunda değil, 2021’in ocak ve şubat aylarında gerçekleştirildi ve 55 ülke ile bölgeden 5.050 CEO’nun katılımıyla tamamlandı. Araştırmanın en dikkat çekici sonucu, global CEO’ların %76’sı ağır bir küresel pandemi yılını geride bıraktıktan sonra 2021 içinde ekonomik büyüme bekliyor. CEO’ların risk tanımları içinde pandemiyle ilgili gelişmeler birinci sırada gelirken, siber ataklar ve dezenformasyon alt başlıklarını içeren siber tehditler de iş dünyasının önemli sorunları arasında görülüyor. Araştırmaya göre CEO’lar, iklim değişimi konusunda ise hemfikir değil; araştırmaya katılan yöneticilerinin %30’u iklim değişiklikleri hakkında çok ciddi endişe belirtirken, %60’ı ise iklim değişikliğine yönetimsel açıdan stratejik riskler arasında görmüyor. Türkiye’den de 70 CEO’nun katıldığı PwC’nin araştırması, küresel GSMH’nin %3,5 daraldığı bir yılı takiben, CEO’ların 2021’de ekonomik büyüme hızında artış beklediklerini saptadı. PwC’nin 2018 yılındaki araştırmasının “iyimserlik rekorunu” 20 puanla aşan 2021 sonuçları, dünyanın tüm bölgelerinde ekonomik büyüme için oldukça pozitif bir beklenti olduğunu öne çıkardı. Türk CEO’ların %70’inin büyüme beklentisinde olduğunu saptayan araştırma, bu pozitif beklentinin sadece küresel büyüme için değil, CEO’ların kendi kurumları için de geçerli olduğunu belirledi. 2020 yılında şirketlerinin büyümesi için ilk 4 pazarı ABD (%29,7), Çin (%28,5), Almanya (%12,8) ve Hindistan (%9,4) olarak özetleyen küresel CEO’lar, 2021’de ABD pazarından Çin’e kıyasla daha yüksek büyüme beklediklerini belirtti ve Brexit sonrası İngiltere’yi de listelerinin ilk 4’üne aldı; ABD (%34,7), Çin (%28,1), Almanya (%16,6) ve İngiltere (%11,4). Araştırma, CEO’ların, geleceğe pozitif baksalar da küresel ekonomi önünde ciddi tehditler gördüklerini de belgeliyor. Birinci tehdidi Pandemi olarak gören CEO’lar, aşılama programında önemli bir mesafe alınsa bile tüketici davranışlarının hemen düzelmeyeceğini öngörüyor. CEO’lar dijital dönüşümü önemli bir büyüme alanı olarak görseler de siber ataklar, dezenformasyon ve dijital dolandırıcılık gibi kavramları tehdit listesinin başına koyuyorlar. 2020 yılında tehditleri sırasıyla aşırı regülasyon (%36), ticaret savaşları (%35), ekonomik büyümede belirsizlik (%34) ve siber ataklar (%33) olarak gören CEO’ların 2021 tehdit listesi ise Pandemi ve diğer sağlık krizleri (%52), siber ataklar (%47), aşırı regülasyon (%42) ve politika belirsizliği (%38) olarak sıralanıyor. Dezenformasyon 2020 tehdit listesinde %16 ile 20. sırada yer alırken, aynı konu 2021’de %28 ile 10. sıraya yükseldi. PwC Türkiye Kıdemli Ortağı Cenk Ulu, araştırmanın sonuçlarıyla ilgili olarak şunları söyledi: “Araştırmamıza katılan CEO’ların Türkiye dahil dünyanın çok farklı bölgelerinde birbirlerine çok yakın beklentiler içinde olması, iş dünyasının 2021’i bir ribaunt senesi olarak gördüğünü ortaya çıkarıyor. Küresel iş dünyası, pandemi, ekonomik kriz, iklim krizi, bazı sosyal, politik ve ticaret dinamikleri nedeniyle oldukça zor bir yılı geride bıraktı. Bu sorunların çoğu aynı şiddette devam etse de iş dünyasının geleceğe umutla bakması, yeniden büyüme ve refah konularında istisnasız her coğrafyada iyimser bir bakış açısına sahip olması 2020 yılının en büyük kazanımı olabilir. Tarihe geçen bu yılın çok şeyi değiştirdiğini ama umutlarımızı zayıflatmak yerine hiç olmadığı kadar kuvvetlendirdiğini söyleyebiliriz. Araştırmanın Türkiye verilerine yakından baktığımızda, katılımcı CEO’larımızın %59’u önümüzdeki 3 yıl içinde kurumlarında büyüme gerçekleştireceklerini ifade ediyor” dedi. İklim değişikliği Türkiye’deki CEO’ların radarında Cenk Ulu Türkiye’deki CEO’ların en büyük büyüme pazarlarını sırasıyla ABD, Almanya, İngiltere, Çin ve Rusya olarak gördüğümü belirtti ve Türk iş dünyasının ekonomi tehdit eden unsurlar sıralamasında küresel meslektaşlarından önemli bir noktada ayrıştıklarını iletti. Ulu, “Türk CEO’lar, ekonomi üzerindeki en büyük tehditleri pandemi ve diğer sağlık krizleri (%64), döviz kurunda dalgalanma (%63), politika belirsizliği (%56) ve iklim değişikliği (%51) olarak görüyor. İklim değişikliği maddesi özellikle önemsiyoruz zira küresel tehdit sıralamasında bu madde %30’luk oranla 9. sırada görülürken, Türk iş dünyasının konuyu 5. sırada çok daha fazla ciddiye aldığını görebiliyoruz. Türk iş dünyasının bu perspektifini, Covid-19 krizi sonrası yatırım planlarında, Sürdürülebilirlik ve ESG (Enviromental Social Governance / Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim) konusunun öncelikli ele alınmasından da anlayabiliyoruz.” dedi. Araştırmadan bazı sonuçlar… ● Küresel CEO’lar arasında 2021’de ekonomik büyümenin artacağına yönelik iyimser beklenti %76 iken Türkiye’deki CEO’lar dünya ile mutabık, oran %70. ● CEO’ların %36’sı (2020: %27) kendi şirketlerinin gelecek 12 ay içinde büyüme potansiyeline güvendiklerini söylerken Türkiye’deki CEO’lar %46’lık oran ile geçtiğimiz yıla göre (%26) çok daha iyimserler. ● Orta vadeli görünüme bakıldığında ise Türkiye’deki CEO’lar dünya ortalamasından çok daha pozitif. Küresel CEO’ların %47’si önümüzdeki 3 yıl içinde şirketlerinin büyüme potansiyeline güvendiklerini dile getirirken Türkiye’deki CEO’ların %59’u aynı görüşü paylaşıyor. ● 2021 yılında büyüme için hedef olarak görülen piyasalarda ilk beş ülke aynı ancak sıralamada farklılık var. Listenin tepesinde ABD (%34,7) ve Çin (%28,1) yer alırken, bu iki ülkeyi Almanya (%16,6), geçen yıl 5. sırada yer alan İngiltere (%11,4) ve Hindistan (%7,6) takip ediyor. Türkiye’deki CEO’ların yurtdışında büyüme konusunda sıraladığı ülkelerde bazı değişiklikler var; Geçen yıl ABD (%21), Çin (%19), Almanya (%17), Rusya (%12) ve Hindistan (%11) olarak yapılan liste bu yıl; ABD (%21), Almanya (%21), İngiltere (%20), Çin (%17), Rusya (%11) ve Hindistan (%1o) şeklinde gerçekleşti. ● CEO’ların “çok endişeli” oldukları konulara bakıldığında ise bu yıl “pandemi ve diğer sağlık krizleri” %52 ile listenin en tepesinde yer alıyor. Bunu, siber ataklar (%47), aşırı regülasyon (%42) ve politika belirsizliği (%38) takip ediyor. Dezenformasyon 2020 tehdit listesinde %16 ile 20. sırada yer alırken, aynı konu 2021’de %28 ile 10. Sırada yer alıyor. Türkiye’deki CEO’ların daha farklı önceliklerle belirledikleri 5 tehdit konusu ise pandemi ve diğer sağlık krizleri (%64), döviz kurunda dalgalanma (%63), politika belirsizliği (%56) ve iklim değişikliği (%51) olarak sıralanıyor. ● Küresel CEO’ların yatırım planlarında %49 ile dijital dönüşüm, %32 ile verimlilik artırıcı önlemler, %31 ile siber güvenlik, %24 ile liderlik ve yetenek geliştirme ve %23 ile Sürdürülebilirlik ve ESG yer alıyor. Bu liste Türkiye’deki CEO’lar arasında ise %47 ile dijital dönüşüm, %34 ile siber güvenlik, %33 ile verimlilik artırıcı önlemler, %30 ile ArGe ve ürün geliştirme ve %27 ile Sürdürülebilirlik ve ESG olarak sıralanıyor.