Doğu kapıları bölge şehirleri için hayati önem taşıyor. Doğuyla olan ticaretin gelişmesiyle birlikte Doğu Kapıları’ndan yapılan taşımalar son 2 yılda iki kat arttı. Bu taşımaların  çok önemli bir bölümünü Türk nakliyeciler gerçekleştiriyor. Son dönemde ise yabancı plakalı araçların kapılardan geçiş oranı artış gösteriyor. Haksız bir rekabetin oluştuğu Doğu Kapıları’nda Türk nakliyecilerinin endişesi ise; yabancıların Batı Kapıları’ndan aldığı payın Doğu’ya da yansıması.  

Yabancı plakalı araçlar 1000 dolar daha ucuz taşıma yapabiliyor

Bölge nakliyecileri Doğu Kapıları’nda yaşanan sıkıntıları Transmedya Dergisi’ne anlattılar. Özellikle yabancı plakalı araçların ucuz akaryakıt kullanması Türk nakliyecilerini zorluyor. Türk plakalı araçlara uygulanan motorin farkı da buna eklenince yabancılar rekabette öne çıkıyorlar. Türk Plakalı araçlara 20 yaş sınırı uygulanırken yabancıların 30 ve daha büyük yaştaki araçlarla taşıma yapması, Türk Plakalı araçların oluşan uzun kuyruklarda beklemek zorunda kalması, yabancıların 1000 dolara varan daha düşük fiyatlarla taşıma yapabilmeleri, Türk plakalı araçların Arap Ülkeleri’nin her birine ayrı ayrı sigorta ödemeleri gibi daha bir çok sorun bulunuyor.  

Doğu, batıyı geçti

2010 yılı Doğu ve Batı kapılarındaki geçiş sayılarına bakıldığında, Doğu Kapıları’nda önemli bir artış olduğu dikkat çekiyor. 2009 yılında Türk plakalı araçlar Batı Kapıları’ndan toplam 303 bin ihraç taşıması yaparken, Doğu Kapıları’ndan yaptığımız ihraç taşımaları ise 615 bin olarak gerçekleşti. 2010 yılında ise Batı kapılarından yaptığımız ihraç taşımalarımız 20 bin adet artarak 323 bin adede ulaştı. Ancak Doğu Kapılarımızdaki artış 181 bin adet artarak 796 bine ulaştı. Batı kapılarında yapılan ihraç taşımalarda yabancıların payı neredeyse yarı yarıya ulaştı. Yani Batı taşımalarımızı yabancılara bırakmak üzereyiz. Ancak Doğu’da hala Türk nakliyecilerin payı yüzde 90’ın üzerinde. Ancak yaşanan sorunlar çözülemezse Batı gibi Doğu’yu da kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabiliriz.  

İhracat kapıları

Doğu kapılarından toplam 935 bin ithal ve ihraç sefer yapılırken, ihraç seferleri toplamı bunun yaklaşık 850 bin adedini oluşturdu. Tamamen ihraç taşımalarının yapıldığı doğu kapılarında Türk plakalı araçlar 2010 yılında toplam 796 bin sefer yaparken yabancı plakalı araçlar 52 bin 848 sefer gerçekleştirdiler. Bir önceki yıla bakıldığında ise Türk plaklı araçların sefer sayısı 619 bin 857 adet iken yabancı plakalı araçların sefer sayısı ise 34 bin 391 adet olarak gerçekleşti. İthal taşımalarında ise Türk nakliyecileri 50 bin 731 adet taşıma yaparken yabancı plakalı araçların taşıma adedi 34 bin 605 adede ulaştı.Toplam ithal taşımaların ihraç taşımalara oranı yüzde 10 oldu.  

Batı’da Türk nakliyecilerin gücü azalıyor

Batı kapılarındaki sefer sayılarına bakıldığında ise toplam sefer sayısının 832 bin 749 adet olduğunu görüyoruz. Batı kapılarından yapılan ihraç taşımaların sayısı ise 469 bin 628 olarak gerçekleşti. Batı kapılarından yapılan ithal taşımaların sayısı 363 bin 121 oldu. Türk plakalı araçlar toplam 323 bin 138 adet ihraç taşıması gerçekleştirirken yabancı plakalı araçlar ise 146 bin 490 adet geçiş yaptılar. İthal taşımalarda ise Türk plakalı araçlar 254 bin 367 adet geçiş yaparken yabancı plakalı araçlar ise 108 bin 754 geçiş yaptılar. 

1,5 ton’luk depolarla taşıma yapıyorlar

Doğu kapılarında yabancı plakalı araçlar standart depoların 3 katı büyüklüğündeki depolarla giriş-çıkış yapıyorlar. 1.500 litrelik depolarla taşımaya yapan bu araçlar büyük bir haksız rekabet yaratıyorlar. 550 litre standart depoları bulunan hatta 400 litrelik sınırlandırması yüzünden tam depo ile taşıma yapamayan Türk firmaları ise rekabet etmekte çok zorlanıyorlar.  150 Litrelik HaksızlıkSuriye plakalı araçların 550 litre ile Türkiye'ye girilmesine izin verilirken, Türk plakalı araçların Suriye'den çıkışlarında tenteli araçlar için 400 litre uygulaması yapılıyor. 400 litreyi aşan her litre başına ise 22 dolar ceza uygulanıyor.

UND Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yılmaz, yabancı plakalı araçlarla rekabet edemez duruma geldiklerini belirterek, “Suudi Arabistan’a yapılan taşımalarda yabancı nakliyeciler 1000 dolar daha ucuz taşıma gerçekleştiriyorlar. İhracatçılarımız da onları tercih ediyor” diyor.  

Suriye’ye açılan Cilvegözlü Sınır Kapısı’ndan geçtiğimiz yıl toplam 64 bin 930 ihraç taşıması gerçekleştirildi. Bu taşımaların 4 binden fazlasını ise yapancı plakalı araçlar yaptı. 400 litre uygulaması, oluşan uzun kuyruklar, yabancı plakalı araçların 1 tonun üzerindeki depolarla taşımalar gerçekleştirmesi ve Türk plakalı araçların bölge ülkelerinin her birine ayrı ayrı sigorta ücretleri öde-meleri nedeniyle taşıma maliyetleri yabancıların çok üzerinde kalıyor.

UND Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yılmaz, Ortadoğu ülkelerine 35 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildiğinin bilgisini vererek, “Karayolu eşya taşımalarında sefer sayımız artarken, ikili ve transit olarak geçiş yapmış olduğumuz ülkelerin kendi aralarında ticari anlaşmalar gereği, geçiş ücreti, sigorta ücreti, akaryakıt ve vize ücretleri gibi nedenlerle Türk tırlarının maliyetleri yabancılardan daha yüksek oluyor” diye konuşuyor.  

Az paraya taşıyıp aynı kazancı sağlıyorlar “Araç maliyet giderlerimizin yüksekliği sebebiyle bölge ülkelerin araçları karşısında Türk araçlarının pazar kaybına uğraması doğal olarak kaçınılmaz olacaktır” diyen Mustafa yılmaz, ithal ve ihraç eşya taşımalarında yabancıların payının artış göstermesinin bölge nakliyecilerini endişelendirdiğini kaydediyor. Yılmaz konunun daha iye anlaşılması için şu örneği veriyor: “Bir Türk aracı Suudi Arabistan’a Antakya’dan 2 bin 500 dolara taşıma yaparken kazancı 500 dolar civarında oluyor. Suriye plakalı bir araç aynı güzergaha bin 500 dolara taşıma yapıyor ve onun da kazancı 500 dolar oluyor.”   1 tonluk depolarla taşıma yapıyorlar 20 yaşın üstündeki araçların Karayolu Yönetmeliği’ne göre yurtdışına çıkışı yasaklandı. Fakat 20 yaşından büyük  Suudi Arabistan plakalı araçlar Antakya’dan taşıma yapıyorlar. Daha önce Antakyalı firmalar bu taşımaları yaparken şimdi Suudi plakalı araçlar bu taşımaları gerçekleştiriyorlar. Mustafa Yılmaz, Suudi Arabistanlı nakliyecilerin Suriye ile kaldırılan vizelerin avantajını da kullanarak, Suriyeli şoförler kullandıklarını ve haksız rekabet yarattıklarını söylüyor.  

Cilvegözü’nde yaşanan sıkıntılar

Mustafa Yılmaz yaşadıkları sıkıntıları ise şöyle sıralıyor: “Türkiye triptik belgesini kaldırdı ve  Suriye’den de bu belgenin kaldırılmasını talep etti. Ancak henüz olumlu bir cevap alınmış değil. Bu sebeple taşımacılarımıza bir aracın maliyeti yıllık olarak 820 TL oluyor. İkili taşımalarda dönüş yükü almak için alınan izin belgesi ücretini tarafların karşılıklı olarak kaldırması gerekiyor. Transit ve ikili taşımalardaki konvoy uygulaması da kaldırılmalı. En azından boş araçlara konvoy uygulaması yapılmamalı. Gümrük Komisyoncuları aldığı 100 dolar ücret çok fazla. Ayrıca Gümrük Komisyoncuları’na verdiğiniz vekaleti değiştiremiyorsunuz. Aralarında yaptıkları işbirliği ile hiçbir komisyoncu başkasının vekaletini kabil etmiyor. Böylece fiyatları yüksek tutuyorlar. İkili taşımalardaki 160 dolarlık motorin farkı uygulamasına da biran önce son verilmeli.

HER ÜLKEYE AYRI SİGORTA

Suriye plakalı araçlar Arap Birliği ülkelerine 250 dolara sigorta yaptırıyor ve tek belgeyle tüm ülkelere taşıma yapabiliyor. Türkiye ise her ülke için ayrı ayrı sigortalar ödemek zorunda kalıyor. Türkiye’nin ülkelere göre ödediği sigorta ücreti ise şöyle: Suriye: 278 dolar Ürdün: 600 dolar Lübnan: 110 dolar Suudi Arabistan: 320 dolar Dubai: 816 dolar Umman: 960 dolar Katar: 800 dolar

GÜRBULAK SINIR KAPISI İHRAÇ SEFERLERİ

2009 Toplam sefer sayısı: 57 bin 565 Türk plakalı araçların ihraç sefer sayısı: 55 bin 183 Yabancı plakalı araçların ihraç sefer sayısı: 2 bin 382   2010 Toplam sefer sayısı: 64 bin 930 Türk plakalı araçların ihraç sefer sayısı: 60 bin 909 Yabancı plakalı araçların ihraç sefer sayısı: 4 bin 21Mazot farkı uygulaması kaldırılmalıİran'ın Türk araçlarına mazot farkı uygulaması Türk plakalı araçları rekabet gücünü azaltıyor. Doğu kapıları içerisinde yabancı plakalı araçların en fazla geçiş yaptığı kapı olan Gürbulak'ta 10-12 kilometreyi bulan TIR kuyrukları oluşuyor.Iğdırlı Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Ünay Turan, Batı kapılarındaki ÖTV’siz akaryakıt satışının burada olması halinde yabancıların payının azalacağını söylüyor.  Gürbulak Sınır Kapısı son yıllarda yoğun olarak kullanılan kapılar arasında yer alıyor. Türk Limanları’ndan özellikle İran ve Türki Cumhireyetler’e taşımaların yapılması ile geçiş sayıları arttı. Iğdırlı Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Ünay Turan, yaşanan sorunlar nedeniyle İran plakalı araçları