Robot bilimci Sergei Lupashin Vancouver'daki Teknoloji, Eğlence ve Tasarım konferansında kullanıcı dostu bir insansız hava aracını tanıtırken "Küçük köpeklere uygun bir tasma kullanıyorum" diyor.
Fotokite (Foto-uçurtma) adını verdiği aracı tasmayla bağlayan Lupashin, güvenlik ve mahremiyet gibi sebepler nedeniyle özel bir lisans olmadan uçmaları yasak olan bu araçların karşılaşabileceği bazı sorunların üstesinden gelmiş.
Lupashin, "Uçak çalışırken GPS'e, karmaşık makine görüntülemesine, telsize dayanmıyor, hatta pusula bile kullanmaya gerek yok. Çarpışmaların birçoğu bugün GPS, telsiz ya da pilotajdan kaynaklanıyor" diyor.
Lupashin "Eğer birşey olursa, tasma sıkı bir emniyet sağlıyor - uçak itiş gücünü düşürüyor ve otomatik olarak operatöre geri dönüyor" diyerek çalışma mekanizmasını anlatıyor.
Moskova'daki Bolotnaya Meydanı'ndaki protestolar Lupashin için ilham kaynağı olmuş. Uçağın gazeteciler için inanılmaz bir olanak olabileceğini düşünmüş.Gazeteciler için olayın boyutunu daha fazla gerilime sebep olmadan gösterebilmeleri açısından çok iyi" diyor.
Lupashin'in prototipi teknoloji marketlerinden satın alınmış ve "basit bir kamera eklenmiş" sonra da standart bir tasmaya bağlanmış bir "quadrocopter"den oluşuyor. Uçak hem fotoğraf çekebiliyor hem video kaydedebiliyor.
İnsansız hava uçakları uzunca bir süredir askeriye ile özdeşleştirilmiş durumda, fakat sivil hayatta da giderek kendilerine yer bulmaya başladılar. Geniş bir kullanım alanları var, gelişmekte olan ülkelere ilaç ulaştırmakta, tarımda ve dünyanın uzak bölgelerine geniş bant teknolojisini ucuza ulaştırmakta. Facebook ve Google bu sonuncusu için etkin bir şekilde çabalıyor.
Kuş bakışı görüntü sağlayabildikleri için hem amatör hem de profesyonel fotoğrafçılar için de faydalı bir araçlar.
Lupashin, "Hava fotoğrafçılığı küçük insansız hava araçları için harika bir uygulama alanı, fakat uzaktan kumandalı olanlar oldukça karmaşık ve kullanımı zor. Aynı zamanda tehlikeliler de"diyor.
Güvenlik meselesi geçen ay Avustralyalı bir triatlon sporcusu havadan yarışın fotoğraflarını çeken bir insansız hava aracı tarafından yaralandığında işin merkezine oturdu.
Lupashin tasmanın ucuna bağlı bir uçağın ise çok daha az sorun yaratacağı görüşünde.
"İnsanlar size normal biriymişsiniz gibi bakıyor. Sanki uçan bir evcil hayvan tutuyorsunuz. (Tasma sayesinde) uçağın operatörle her zaman bağı oluyor" diyor.
BBC diğer haber kuruluiları gibi görüntü almak için hali hazırda insansız uçaklardan faydalanıyor, aynı zamanda aracını geliştirmenin de yollarını arıyor.
Armstrong, "Bir köpeği kaybetmeden gezdirebilmiş herhangi biri Fotokite'ı kullanbilir," diyor, ancak ekliyor, "tamamen net görüntüler alabilmeniz için havanın neredeyse tamamen durgun olması gerekiyor."
Tasmanın uçağın kime ait olduğunu açık etmesi de bazı durumlarda risk yaratabilir. Armstrong "Bazı durumlar var ki bu kadar dikkat çekmek istemeyebilirsiniz" diyor.
Berger, "Fotokite'in yere bağlı olması daha uygun olduğu anlamına geliyor... Ne yazık ki İngiltere'nin havası performans günü yüzümüzü kara çıkardı, yağmur neredeyse altı saat kadar yağdı... Bu hem Fotokite üzerindeki elektronik ekipmana zarar verebilirdi hem de elektrik çarpmasına sebep olabilirdi" diyor.
Şu anda ABD'de ticari insansız hava aracı kullanmak Federal Havacılık Dairesi tarafından yasaklanmış durumda. Kullanmak isteyen herhangi biri özel bir lisans almak zorunda.
Tasma takılmış bir uçağın bu kurala bağlı olup olmayacağı ise belirsiz.
İnsansız Hava Aracı Sistemleri Internet Derneği yöneticisi Ben Gielow'a göre bir ipin ucundaki araç dahi kanunun yasakladığı sınırlar içerisinde.
Gielow Federal Havacılık Dairesi'nin ipe bağlanmış uçak uçurmak isteyen bir şirkete "yeni kurallar konana kadar hava aracınızı Ulusal Hava Sahası Sistemi'nde uçurabilmenizin tek yolu deneysel kategoride özel uçuşa elverişlilik sertifikası almanız" diye yanıt verdiğini aktarıyor.
Ancak dairenin kendilerine bu tür araçların kurallardan istisna olduğunu söylediğini aktaranlar da var.
Gerçek şu ki, en azından ABD'de insansız hava araçlarının - tasmalı ya da değil - kullanımına dair net kurallar olmadığı.
Gielow, "Daire dört yıldır ayak sürüyor ve şimdi bu teknolojinin patlaması ile karşı karşıyalar. İnsanlar internetten sofistike sistemleri ucuza alabiliyorlar ve dairenin bunları yönetecek ya da kontrol edecek kaynağı yok" diyor.