Rus toplu ulaşım şirketleri, verimli otobüsler temin etme, çevre dostluğuna yönelik olarak yerel yönetimlerce öngörülen gereklilikleri karşılama ve yolcuların konforu ile güvenliğini sağlama taahhütlerini yerine getiriyor. Büyük Rus şehirlerinde sayısı her geçen gün artan operatörler, filolarını yenilemek için tam otomatik şanzımanlar ile donatılan alçak tabanlı otobüsleri tercih ediyor. Orta ve ağır ticari araçlar için dünyanın en büyük tam otomatik şanzıman üreticisi olan Allison Şanzıman ise bu yenilenme sürecinde önemli bir rol üstleniyor.
St. Petersburg ve Leningrad bölgelerinde faaliyet gösteren Third Fleet OJSC, Kuzeybatı Rusya Federal Bölgesinin en büyük filolarından biri. 1600 araca sahip bu güçlü filo, trafiğin yoğun olduğu şehir içi de dahil olmak üzere 200’den fazla güzergahta çeşitli büyüklükteki otobüsler ile hizmet veriyor. Yerel ve ithal üreticilerden otobüs alımları ile filoda MAZ, Yutong, Golden Dragon, Russian Bus ve Nefaz marka gibi otobüsler bulunuyor. Eskiden manuel şanzıman kullanan Third Fleet filosu, şimdilerde çok sayıda Allison tam otomatik şanzımanlar ile donatılan alçak tabanlı otobüsleri kullanıma sunuyor.
Allison donanımlı MAZ 103 ve 12 metre alçak tabanlı Golden Dragon 6125 otobüsleri, daha önce manuel otobüs modellerinin hizmet sunduğu şehir içi güzergâhlarda hizmet veriyordu. Filonun ilk tam otomatik şanzımanlı otobüsleri, 2011 yılında sipariş edilen 80 adet Golden Dragon otobüsleriydi. Filonun araç parkı, 2012 yılında yine Allison T325R tam otomatik şanzımanla donanımlı 100 adet yeni MAZ 103 otobüs ile arttırıldı. Filo bünyesine eklenen otobüsler, Euro 4 emisyon standartları ile uyumlu olup, bedensel engelli vatandaşlar için giriş rampası ve tekerlekli sandalye sabitleme sistemlerine sahip.
Third Fleet, 80 adet Golden Dragon ve 100 adet MAZ otobüslerinin sağladığı olumlu tecrübelere dayanarak 2013 yılında 120 adet Allison şanzıman donanımlı MAZ 103 otobüs sipariş etti.
Sık dur-kalk yapılması, iş saatlerindeki yoğun trafik ve uzun çalışma süreleri, bu otobüslerin kullanıldığı güzergâhların ortak özellikleridir. Bu çalışma koşullarında şanzımanlar da dahil olmak üzere tüm araç sistemindeki parçalar, çok daha kısa sürede aşınır. Manuel şanzımanlı bir araçta bulunan debriyaj, aşınma ve hasara en çok maruz kalan ve dolayısıyla sık sık arızalara yol açan parçalardan biridir. Debriyajın değiştirilmesi ise işçilik ve maliyet gerektirdiği ve aynı zamanda otobüsün geçici bir süreliğine hizmet dışı kalması nedenleriyle operatörün işletme giderlerini arttırır.
Allison tam otomatik şanzımanlar, manuel şanzımanlardaki geleneksel kuru debriyajın yerine bir tork konvertörü kullanıyor. Kuru debriyaj olmaması sayesinde Allison tam otomatik şanzımanlar, manuel şanzımanlarda gözlemlenen yıpranma ve aşınmaları ortadan kaldırıyor. Sonuç olarak filolar, daha az maliyetli araç bakımları, azalan arıza süreleri ve daha düşük işletim maliyetleri ile avantaj sağlıyorlar.
Third Fleet OJSC Baş Mühendisi Igor Sibirev konuyla ilgili olarak: “Şu anda Allison donanımlı otobüslerimizden biri, hizmet süresinde 160,000 kilometreyi doldurdu. Bu süre boyunca sadece önceden planlanmış yağ ve filtre değişiklikleri gibi rutin bakımlar yapıldı. Manuel şanzımanlı otobüslerde ise aşınma eğilimli debriyajlar nedeniyle uzun arıza süreleri yaşanıyor ve otobüslerin hizmet ömrü trafik yoğunluğu ile sürücünün kabiliyetine göre değişiklik gösteriyor,” diyor.
Araçları kullanılır halde tutmak için önleyici bakımların düzenli olarak yapılması önem taşıyor. Third Fleet filosu, tüm kategorilerdeki hizmet araçlarına yönelik olarak kendi arıza tanımlama ve izleme istasyonuna sahip. Teknik kontrol departmanı uzmanları, her bir otobüsü hem yola çıkmadan önce hem de antrepoya döndüklerinde kapsamlı bir biçimde kontrol ediyor.
Third Fleet filosunun Allison donanımlı çok sayıda otobüsünde gelişmiş bir önleyici bakım mekanizması olan Prognostik sistemi bulunuyor. Bu sistem, şanzıman yağlarını, filtreleri ve diğer iç aksamları sürekli olarak izliyor. Sürücü ya da servis operatörü, şanzımanın mevcut durumunu gösteren bir ekran aracılığıyla bu bilgilere kolaylıkla ulaşabiliyor.
Allison tam otomatik şanzımanların, sürücünün belirli parçaların aşınmasındaki rolünü azalttığının altını çizen Sibirev açıklamasında: “Sürücüleri en küçük işlevsel bozuklukta dahi uyaran arıza tanımlama sistemi, şanzıman durumunun gözlemlenmesini çok daha kolay bir hale getiriyor. Herhangi bir aracın dikkatli bir biçimde kullanılması, çoğunlukla sürücüye bağlıdır. Sürücünün agresif bir sürüş alışkanlığı varsa tam otomatik şanzımanlar, yaşanacak hasarın azaltılmasına yardımcı olur. Tam otomatik bir şanzıman, sürücüden kaynaklı kullanım hatalarının önlenmesini sağlamakla birlikte motoru aşırı yüksek devire karşı koruyor,” diyor.
Tüm bunlara ek olarak Allison donanımlı otobüsler ile çalışmanın uzun vadeli bir eğitim gerektirmediğini açıklayan Sibirev: “Kendi eğitimlerimizi düzenliyoruz. Allison uzmanları ile gerçekleştirilen ön hazırlık niteliğindeki danışmanlık sürecinin ardından oldukça kısa sürede uyum sağlamayı başaran sürücüler için uygun bir program geliştiriyoruz,” diyor.
Allison Kesintisiz Güç Teknolojisi™, vitesi manuel değiştirmek yerine motor gücünü tahrik tekerleklerine aktararak sarsıntısız ve verimli bir ivmelenme ile sorunsuz vites değiştirmesini sağlıyor. Bu sayede sürücünün ve aracın güç aktarma organlarının üzerindeki baskı azalıyor.
Sıkışık bir şehir trafiğinde manuel vitesli bir otobüs sürücüsünün sürekli olarak vites değiştirmesi gerekliliği, yorucu ve dikkat dağıtıcı olabiliyor. Allison tam otomatik şanzımanlar ile sürücü, sadece sürüşüne odaklanarak yolcuların, yayaların ve taşıtların güvenliğini bir üst düzeye taşıyabiliyor. Allison tam otomatik şanzımanlar aynı zamanda otobüslerin dar yollardan geçmelerine, keskin virajları kolaylıkla almalarına olanak tanıyacak şekilde manevra kabiliyetini de arttırıyor.